Παρασκευές για Σαμποτάζ; Η παράξενη γοητεία του Μπλανκισμού
Εάν οι ειρηνικές μαζικές κινητοποιήσεις δεν μπορούν να αποτρέψουν την κλιματική καταστροφή, έχει έρθει η ώρα να φανταστούμε πιο ριζοσπαστικές μορφές αντίστασης στον απολιθωμένο καπιταλισμό;
Τι περίεργη στιγμή να είσαι ζωντανός! Το μεσημέρι, είμαστε μάρτυρες της οργανωμένης σφαγής μιας ολόκληρης οικοσφαίρας. Δεν περνάει μια μέρα χωρίς νέα για άλλη μια πυρκαγιά ή τυφώνα, μια άλλη μη αναστρέψιμη καμπή, ένας άλλος κόσμος που τελειώνει κάπου.
Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, αντιμετωπίζοντας μια τέλεια καταιγίδα οικολογικής και οικονομικής καταστροφής, 400.000 αγρότες στην Ινδία έχουν ήδη επιλέξει να αφήσουν τις οικογένειές τους πίσω και να αυτοκτονήσουν , συχνά καταπίνοντας τα δικά τους φυτοφάρμακα. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στους ξηρούς αμμόλοφους της ερήμου της Σαχάρας μόνο την τελευταία δεκαετία, προσπαθώντας να διαφύγουν από την κλιματική κατάρρευση και την ιμπεριαλιστική βία. Στη Μαδαγασκάρη, οι μητέρες αναγκάζονται να αναζητήσουν έντομα και φύλλα για να ταΐσουν τα παιδιά τους μετά από μια δεκαετία ξηρασίας.
Οι δράστες πίσω από αυτήν την παγκόσμια κλιματική καταστροφή είναι γνωστοί, τα εγκλήματά τους τεκμηριώνονται σχολαστικά, η συνεχής δέσμευσή τους στην άρνηση, την παραπληροφόρηση και το πράσινο ξέπλυμα ενός ανοιχτού μυστικού. Εξακολουθώντας να επωφελούνται από τον δομικό σχεδιασμό του απολιθωμένου καπιταλισμού , το σημερινό παγκόσμιο οικονομικό σύστημα που βασίζεται σε ορυκτά καύσιμα και συσσωρεύεται, και προστατευμένο σε ένα παράλληλο προαστιακό σύμπαν ιδιωτικών σχολείων και συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου, η ζωή τους μέχρι στιγμής έχει προστατευτεί από τις χειρότερες επιπτώσεις του καταστροφή που έχουν εξαπολύσει.
Αντιμέτωπος με αυτή την παράλογη πραγματικότητα, δεν μπορεί κανείς παρά να θαυμάσει τη φρικτή σιωπή που έχουν αντιμετωπιστεί μέχρι τώρα τα εγκλήματα του ορυκτού κεφαλαίου. Οι πολλές φωνές εκείνων που έχουν διαμαρτυρηθεί για το καταστροφικό status quo πρέπει αργά ή γρήγορα, ήσυχα να ξεθωριάσουν στην απεραντοσύνη της παγκόσμιας προσοχής για την οικονομία ή να ελεγχθούν από όσους βρίσκονται στην εξουσία για να εξυπηρετήσουν τη δική τους ατζέντα.
Πώς είναι δυνατόν επτά δισεκατομμύρια συνάνθρωποί να ήταν εντελώς ανίκανοι να οργανώσουν οποιαδήποτε αποτελεσματική αντίσταση μεγάλης κλίμακας στη διαγραφή του συλλογικού μας μέλλοντος; Και πόσο ακόμα θα μπορούμε να συνεχίσουμε να ζούμε με αυτήν την ένταση;
ΣΠΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΙΩΠΗ
Σε λογοτεχνικό επίπεδο τουλάχιστον, η παρούσα κατάσταση ώθησε μια νέα ομάδα συγγραφέων να αντιμετωπίσει την ανάγκη να «σπάσει η σιωπή» και να αντιμετωπίσει τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων με πιο στοχευμένες ριζοσπαστικές μορφές δράσης. Πάρτε αυτό το διαβόητο δοκίμιο του 2007 από τον μυθιστοριογράφο John Lanchester που δημοσιεύτηκε στο London Review of Books , το οποίο ξεκινά με μια μάλλον απλή ερώτηση:
Είναι περίεργο και εντυπωσιακό ότι οι ακτιβιστές της κλιματικής αλλαγής δεν έχουν διαπράξει καμία τρομοκρατική ενέργεια. Σε τελική ανάλυση, η τρομοκρατία είναι για τον καθένα η πιο αποτελεσματική μορφή πολιτικής δράσης του σύγχρονου κόσμου και η κλιματική αλλαγή είναι ένα ζήτημα για το οποίο οι άνθρωποι αισθάνονται το ίδιο έντονα όπως, για παράδειγμα, για τα δικαιώματα των ζώων. Αυτό είναι ιδιαίτερα αισθητό όταν έχετε κατά νου την ευκολία όπως η ανατίναξη πρατηρίων βενζίνης ή οι βανδαλισμοί των SUV. Στις πόλεις, τα SUV μισούνται από όλους εκτός από τους ανθρώπους που τα οδηγούν. και σε μια πόλη στο μέγεθος του Λονδίνου, μερικές δεκάδες άνθρωποι θα μπορούσαν σε σύντομο χρονικό διάστημα να καταστήσουν την ιδιοκτησία αυτών των αυτοκινήτων ουσιαστικά αδύνατη, απλά σέρνοντας τα κλειδιά στο πλάι τους, με κόστος για τον ιδιοκτήτη αρκετών χιλιάδων λιρών. Χρόνος. Πείτε ότι πενήντα άνθρωποι βανδαλίζουν τέσσερα αυτοκίνητα κάθε βράδυ για ένα μήνα: έξι χιλιάδες SUV σε ένα μήνα και τα τρακτέρ Chelsea θα εξαφανίζονταν σύντομα από τους δρόμους μας. Γιατί λοιπόν δεν συμβαίνουν αυτά τα πράγματα;
Ακόμη και οι ίδιοι οι εγκληματίες του κλίματος φαίνονται κατά καιρούς τρομαγμένοι από την απουσία οποιασδήποτε σοβαρής, καλά οργανωμένης αντίστασης στην επιχείρηση καταστροφής του πλανήτη τους. Το ακόλουθο σενάριο , που δημοσιεύθηκε το 2020 ως μέρος μιας σειράς για πιθανές μελλοντικές εξελίξεις στην κλιματική κρίση από τον The Economist , παραδοσιακά ένα αξιόπιστο κριτήριο αστικής συναισθηματικότητας, προβλέπει την εμφάνιση μιας λαθραίας ομάδας ριζοσπαστικών ακτιβιστών για το κλίμα που ονομάζεται Earth Defense Army (EDA)(Στρατός Άμυνας της Γης). Σε αντίδραση σε μια συνεχιζόμενη πολιτική αποτυχία να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στα τέλη της δεκαετίας του 2020, ο ΣΑΓ αρχίζει να σαμποτάρει συλλογικά την περιουσία των πετρελαϊκών εταιρειών που θεωρεί υπεύθυνες για την κλιματική κρίση:
Το πρώτο που άκουσε ο κόσμος για τον αυτοαποκαλούμενο Earth Defense Army (EDA) ήταν τον Φεβρουάριο του 2028, όταν το διυλιστήριο πετρελαίου Jamnagar στο Γκουτζαράτ, το μεγαλύτερο στον κόσμο, σταμάτησε μετά από μια σαρωτική κυβερνοεπίθεση. Σε ένα μανιφέστο βίντεο, η EDA ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση, παρέχοντας λεπτομερή στοιχεία για τη συμμετοχή της. Οι μασκοφόροι ηγέτες της ομάδας προειδοποίησαν ότι οι εταιρείες πετρελαίου σε όλο τον κόσμο θα αντιμετωπίσουν παρόμοιες επιθέσεις – όπως και οι τράπεζες και οι επενδυτές που σχετίζονται με αυτές. «Ο πλανήτης δεν μπορεί να αντισταθεί», δήλωσε ένα μέλος της EDA, «οπότε δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να αντισταθούμε για λογαριασμό του».
Το άρθρο παρέχει μια σπάνια ματιά στο βαθιά ριζωμένο άγχος που στοιχειώνει τα εκτελεστικά επίπεδα του απολιθωμένου καπιταλιστικού κόσμου: τι θα γινόταν αν αυτοί που είχαν στερηθεί τη ζωή και τα μέσα διαβίωσής τους από την κλιματική κρίση, τελικά, θα επέλεγαν να αντισταθούν με πιο ριζοσπαστικά μέσα; Σε μια στιγμή επιβεβαίωσης, το άρθρο ολοκληρώνεται με την αποκατάσταση της τρέχουσας τάξης, με την EDA να αποτυγχάνει να εξασφαλίσει την υποστήριξη μεγαλύτερων ομάδων δικαιοσύνης για το κλίμα και τελικά να διαλύεται μετά από εσωτερικές διαμάχες.
Εξίσου αναπάντεχα, ωστόσο, το σενάριο στερείται επίσης κάθε προοπτικής ελπίδας για την κατάσταση του παγκόσμιου κλίματος, με τη συμφωνία του Παρισιού να αποτυγχάνει και τις παγκόσμιες εκπομπές να συνεχίζουν να αυξάνονται. Οι υπερβολικά προφανώς αντιφατικοί όροι αυτού του «ευτυχισμένου τέλους» δεν χάθηκαν από το αναγνωστικό κοινό: «Φανταστείτε να ζείτε σε έναν κόσμο όπου η αποσύνδεση από την πραγματικότητα έχει γίνει τόση απειλή για την κριτική σκέψη, ότι έχουν πείσει οτι οι όμιλοι πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν είναι οι πραγματικοί τρομοκράτες εδώ », σχολίασε ένας χρήστης του Facebook.
Ίσως η πιο συγκινητική φανταστική αφήγηση της ριζοσπαστικής αντίστασης σε περιόδους κλιματικής κρίσης, ωστόσο, ανήκει στον συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Κιμ Στάνλεϊ Ρόμπινσον. Το τελευταίο μυθιστόρημα του Robinson, Υπουργείο του Μέλλοντος, ανοίγει το έτος 2025, όταν ένας καταστροφικός καύσωνας στην Ινδία σκοτώνει έως και 20 εκατομμύρια ανθρώπους κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας. Μετά την καταστροφή, μια ομάδα αποφασισμένων επιζώντων σχηματίζει ένα πυρήνα γνωστό ως «Παιδιά της Κάλι» και ορκίζονται να εκδικηθούν για τις θηριωδίες της κλιματικής αλλαγής: «Οι ένοχοι πρέπει να γνωρίζουν: ακόμη και στις κλειδωμένες ενώσεις τους, κρεβάτια κοιμισμένοι τη νύχτα, τα Παιδιά της Κάλι θα κατέβουν επάνω σου και θα σε σκοτώσουν ». Τα παιδιά της Kali επιτυγχάνουν πολύ γρήγορα αυτό που τα κοινωνικά κινήματα δεν είχαν καταφέρει έως τώρα: έκλεισαν τα παγκόσμια αεροπορικά ταξίδια μέσω στόχευσης εμπορικών πτήσεων με σμήνη μη επανδρωμένων αεροσκαφών, σαμποτάρουν σταθμούς παραγωγής ενέργειας από άνθρακα και εξόντωσαν αποτελεσματικά την παγκόσμια παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων χρησιμοποιώντας βιολογικά όπλα.
Κλιματικός Μπλανκινισμός
Οι «τρομοκράτες» που φαντάζονται συγγραφείς όπως ο Λάντσεστερ και ο Ρόμπινσον είναι απλοί άνθρωποι, που οδηγούνται από αισθήματα πικρίας, εκδίκησης και την επιθυμία για δικαιοσύνη. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα με την οποία επιβάλλουν αλλαγές σε έναν κόσμο στα πρόθυρα της κλιματικής καταστροφής είναι απαράμιλλη, παρακάμπτοντας χρόνια αποτυχημένης «πολιτικής για το κλίμα» και ασύμμετρη αστική ανυπακοή.
Ακριβώς όταν το τέλος του κόσμου φαίνεται να πλησιάζει τόσο πολύ που ουσιαστικά δεν υπάρχει πλέον χρόνος να φανταστούμε το τέλος του καπιταλισμού, ομάδες «επαγγελματιών επαναστατών του κλίματος» όπως το EDF ή τα παιδιά της Kali μπαίνουν στο προσκήνιο και ισχυρίζονται ότι ένας άλλος κόσμος είναι ακόμα δυνατός. Πιο ριζοσπαστικά από εκείνα που επιδιώκουν την επίτευξη δικαιοσύνης για το κλίμα στον επαγγελματικό τομέα των ΜΚΟ και ταυτόχρονα πιο οργανωμένοι και διαθέσιμοι πόρων από τον μέσο ακτιβιστή πλήρους απασχόλησης για το κλίμα, ενσωματώνουν ακριβώς την τόλμη και την αποφασιστικότητα που μέχρι στιγμής δεν έχει καταβληθεί σε προσπάθειες για να επιβληθεί σοβαρή δράση για το κλίμα.
Αντί να βασίζονται στο καπιταλιστικό κράτος για να ξεκινήσει τη δική του κατάργηση ή να ωθήσει τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων να «συμπεριφερθούν καλύτερα», αυτές οι ομάδες παίρνουν στα χέρια τους την κλιματική δικαιοσύνη, στοχεύοντας άμεσα τις αρτηρίες του απολιθωμένου καπιταλισμού και απενεργοποιώντας την υποδομή που σκοτώνει τον πλανήτη. Με αυτόν τον τρόπο, αντιπροσωπεύουν όχι μόνο μια ισχυρή δύναμη ανταποδοτικής δικαιοσύνης, αλλά και μια βίαιη κατάρρευση της συλλογικής σιωπής που είχε επιτρέψει την κλιματική κρίση να συμβεί καταρχάς – προσφέροντας μια αναλαμπή ελπίδας ότι θα μπορούσαμε ακόμα να το αλλάξουμε με κάποιο τρόπο.
Παραλαβή από μια πρόταση από τον θεωρητικό του κλίματος Andreas Malm, θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει αυτήν την προσέγγιση ως ένα είδος «κλιματικού μπλανκισμού», που θυμίζει τις ιδέες του Γάλλου επαναστάτη του 19ου αιώνα Auguste Blanqui. Εναντίον της πλειοψηφίας του νεογέννητου εργατικού κινήματος της εποχής του, ο Μπλάνκι υποστήριξε ότι ο σοσιαλισμός επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στα χέρια μιας μικρής, πολύ εκπαιδευμένης και καλά προετοιμασμένης ομάδας επαναστατών και όχι μέσω ενός μαζικού κινήματος, το οποίο θεώρησε ανίκανο να αντέξει σε μια πιθανή αντεπαναστατική επίθεση. Μόλις οι επαγγελματίες επαναστάτες καταλάβουν την εξουσία, σύμφωνα με τον Blanqui, θα θεσμοθετήσουν προσωρινή δικτατορία, θα καταργήσουν την αστυνομία και τον στρατό, θα οπλίσουν την εργατική τάξη και θα πραγματοποιήσουν μαζικές εκστρατείες πολιτικής εκπαίδευσης, δίνοντας έτσι χρόνο στην αφύπνιση της προλεταριακής συνείδησης. «Ο κομμουνισμός», είπε ο Μπλάνκι, «δεν μπορεί να επιβληθεί ξαφνικά, όχι περισσότερο την επόμενη μέρα από την προηγούμενη νίκη του. Αυτό θα ήταν σαν να προσπαθούσες να πετάξεις στον ήλιο ».
Ενώ η επαναστατική ελίτ του Blanqui προοριζόταν να ανοίξει το δρόμο για μια σοσιαλιστική κοινωνία με αφοπλισμό προσωρινά της αστικής τάξης και δημιουργία συνθηκών για τον κομμουνισμό, ο κλιματικός Μπλανκινισμός που σχετίζεται με ομάδες όπως τα παιδιά της Kali ή το EDF ασχολείται κυρίως με την πρόληψη των χειρότερων περιόδων παγκόσμιας θέρμανσης, αγοράζοντας ιδανικά χρόνο για ευρύτερα μαζικά κοινωνικά κινήματα να προλάβουν και να συγκεντρώσουν αρκετή δύναμη για να προωθήσουν έναν ουσιαστικό κοινωνικο-οικολογικό μετασχηματισμό.
Οι προσπάθειες του Μπλάνκι για επανάσταση δεν πέτυχαν ποτέ-πέρασε το μισό της ζωής του στη φυλακή επειδή οργάνωσε πολλαπλές συνωμοσίες και μισή ντουζίνα εξεγέρσεις . Το φάντασμα του «επαγγελματία επαναστάτη», ωστόσο, έκτοτε δεν έπαψε να στοιχειώνει τη ριζοσπαστική φαντασία.
Ο θρυλικός κριτικός θεωρητικός και δοκιμιογράφος Βάλτερ Μπέντζαμιν απέδωσε αργότερα στον Μπλάνκι μια αποφασιστικότητα «να αρπάξει την ανθρωπότητα την τελευταία στιγμή από την καταστροφή», μια επαναστατική ανυπομονησία που ίσως οφείλεται στην έλξη που ασκούν σήμερα οι κινηματογραφικές εξισώσεις στο κίνημα για την κλιματική δικαιοσύνη. Αναμφισβήτητα, το χρονικό πλαίσιο για την αποτελεσματική δράση για το κλίμα είναι εξαιρετικά στενό: αρκετά σημαντικά όρια στο παγκόσμιο κλιματικό σύστημα θα μπορούσαν ήδη να επιτευχθούν την επόμενη δεκαετία. Μέχρι στιγμής, ακόμη και μαζικές διαδηλώσεις και απεργίες για το κλίμα με τη συμμετοχή εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο ήταν ανίκανες να αντιστρέψουν αυτήν την τάση, αδυνατώντας να αντιταχθούν αποτελεσματικά την τεράστια δύναμη των εξορυκτικών βιομηχανιών.
Η λαχτάρα για την εμφάνιση κάποιας ομάδας επαγγελματιών που κατά κάποιον τρόπο μας σώζει από το χειρότερο χάος, μπορεί ως εκ τούτου να διαβαστεί ως μια προβολή ενός βαθύτερου είδους άγχους που μαστίζει το σημερινό ριζοσπαστικό φιλότιμο, τη συνειδητοποίηση ότι οι ειρηνικές μαζικές κινητοποιήσεις πιθανότατα δεν θα να είναι σε θέση να αποτρέψουν μια κλιματική καταστροφή. Όπως ομολόγησε πρόσφατα ένας σύντροφος του, «πέντε ακόμη χρόνια, και πιθανότατα είτε θα εγκαταλείψω τη μάχη εντελώς είτε θα αρχίσω να ανατινάζω τα πράγματα».
Μέσα σε αυτό το αίσθημα αδυναμίας, τα πρόσφατα γεγονότα αποκάλυψαν τα υπάρχοντα τρωτά σημεία της τρέχουσας παγκόσμιας τάξης με ορυκτά καύσιμα, όπως ο εγκλωβισμός του φορτηγού πλοίου Ever Given στη Διώρυγα του Σουέζ ή μια πρόσφατη κυβερνο-επίθεση που ανάγκασε τον μεγαλύτερο αγωγό στις Ηνωμένες Πολιτείες να κλείσει . Αυτά δεν έχουν διαφύγει της προσοχής των κύκλων δικαιοσύνης για το κλίμα: θα μπορούσε αυτό να αποτελέσει προηγούμενο για πολιτική δράση;
ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΦΛΕΡΤ;
Στο πολυσυζητημένο δοκίμιό του «Πώς να ανατινάξουμε έναν αγωγό», ο Αντρέας Μαλμ συζητά μια ολόκληρη σειρά παραδειγμάτων αποτελεσματικής υπονόμευσης της υποδομής ορυκτών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένων δύο καθολικών κοινωνικών λειτουργών που ανοίγουν μικρές τρύπες στον αγωγό πρόσβασης στην Ντακότα, μια εξέγερση 2006-2008. στο δέλτα του Νίγηρα, που έκλεισε το ένα τρίτο της παραγωγής πετρελαίου της χώρας και μια επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος το 2019 στο διυλιστήριο Abqaiq στη Σαουδική Αραβία.
Αντί να αφήνει τέτοιες , χειρουργικές επιθέσεις σε βασικές υποδομές σε αντάρτες με διαφορετικές πολιτικές ατζέντες, ωστόσο, ο Μαλμ οραματίζεται “ομάδες ριζοσπαστικών κλιματολογικών SWAT” να παρεμβαίνουν στην καθημερινή επιχείρηση καταστροφής. Με τις καλά διατυπωμένες πολεμικές του αντιδράσεις, ο Μαλμ-ο ίδιος βετεράνος του κινήματος για την κλιματική δικαιοσύνη-έχει ήδη εμπνεύσει μια νέα γενιά ακτιβιστών να επεκτείνουν τα όρια της πολιτικής ανυπακοής. Στη Γερμανία, ένας λογαριασμός στο Twitter με τίτλο ” Fridays for Sabotage ” ανέλαβε πρόσφατα την ευθύνη για μια επίθεση σε υποδομές φυσικού αερίου, με στόχο ρητά να διευρύνει τον στρατηγικό ορίζοντα του κινήματος:
Ελπίζουμε ότι η σαμποτάζ θα καθιερωθεί ως ένα νόμιμο μέσο διαμαρτυρίας στο κίνημα για την κλιματική δικαιοσύνη και ότι ο λόγος γύρω από τις μορφές δράσης θα επηρεαστεί από αυτό. Υπάρχουν πολλά μέρη καταστροφής, αλλά εξίσου τόποι πιθανής αντίστασης.
Το 2016, η Valve Turners , μια ομάδα ακτιβιστών για το κλίμα, σταμάτησε προσωρινά σχεδόν το 70 % της ροής αργού πετρελαίου από τον Καναδά στις Ηνωμένες Πολιτείες κλείνοντας ταυτόχρονα τις βαλβίδες διακοπής λειτουργίας πέντε αγωγών. Τέτοιες μεμονωμένες ενέργειες δολιοφθοράς, ωστόσο, δεν είναι ακόμη ενσωματωμένες σε μεγαλύτερες οργανωμένες δομές αντίστασης-παραμένουν ενιαίες, συμβολικές «κλήσεις αφύπνισης» που απευθύνονται τόσο σε συντρόφους ακτιβιστές όσο και στην ίδια τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων.
Πέρα από την περιστασιακή ρητορική και πραγματική καταπάτηση, τόσο ακτιβιστές του κλίματος όσο και συγγραφείς όπως ο Robinson, ο Lanchester ή ο Malm έχουν αποφύγει μέχρι στιγμής να βγουν έξω από τη ζώνη του προσεκτικού φλερτ με ένα πιο οργανωμένο κλιματικό Μπλανκινισμό: ούτε έχουν ασχοληθεί, ούτε έχουν απευθυνθεί άμεσα την ίδρυση μιας επαναστατικής συλλογικότητας του είδους που έχουν γράψει (για να είμαστε δίκαιοι, αν ήταν, πιθανότατα δεν θα μας το έλεγαν).
Μέχρι στιγμής, λοιπόν, ο επαγγελματίας επαναστάτης του κλίματος δεν έχει ακόμη βγει από τη λογοτεχνική σφαίρα και εμφανιστεί στον πραγματικό κόσμο. Υπάρχει ευνόητα μια αίσθηση ανησυχίας με την οποία αυτοί οι συγγραφείς ασχολούνται με τη δυνατότητα πολιτικής βίας στο όνομα της κλιματικής δικαιοσύνης. Βασισμένο στην επιτακτική ανάγκη να υπερασπιστεί τη ζωή και τα μέσα διαβίωσης, το ευρύτερο κίνημα για το κλίμα έχει πολύ λαϊκή υποστήριξη για να χάσει παραβιάζοντας την πειθαρχημένη δέσμευσή του για ειρηνική πολιτική ανυπακοή. Όπως Kim Stanley Robinson, ο οποίος ποτέ δεν περιγράφει πραγματικά τη βία των Παιδιών της Κάλι με μεγάλη λεπτομέρεια, θέτει: «Αν οι ευημερούντες σαν κι εμένα επρόκειτο να υποστηρίξουν τη βία ως αντίσταση στην αδικία και οι άνθρωποι που υφίστανται το τρέχον σύστημα έκαναν τέτοια βίαιη ενέργεια, θα ήταν αυτοί που θα φυλακιστούν ή θα δολοφονηθούν. Επομένως, δεν υποστηρίζω την πολιτική βία, στο πρόσωπό μου ή στη δουλειά μου ».
Οποιεσδήποτε προσπάθειες να οργανωθεί ουσιαστική ριζοσπαστική αντίσταση στην απολιθωμένη καπιταλιστική τάξη θα ήταν πράγματι πιθανό να αντιμετωπιστεί με τη σφιγμένη γροθιά της κρατικής καταστολής. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, την καρδιά του εγκλήματος για το κλίμα, πολλά κράτη έχουν ήδη ψηφίσει νομοθεσία που στοχεύει σε ακτιβιστές του κλίματος. Παρόμοιες εξελίξεις μπορούν να παρατηρηθούν στη Βραζιλία, την Πολωνία και τις Φιλιππίνες. Όσο η άρχουσα τάξη απολαμβάνει ευρεία ιδεολογική ηγεμονία, οι επιθέσεις σε υποδομές ορυκτών καυσίμων θα μπορούσαν να είναι ιδιαίτερα διχαστικές στο κίνημα, ειδικά λαμβανομένων υπόψη των επιπτώσεων που μπορεί να έχει το σαμποτάζ μεγάλης κλίμακας για εκείνους των οποίων η βασική διαβίωση-όχι μόνο ο τρόπος ζωής τους- εξαρτάται άμεσα στη δεδομένη υποδομή. Άλλωστε, οι άμεσες συνέπειες των διακοπών ρεύματος ή της τροφοδοσίας βιώνονται συχνά από τους οικονομικά λιγότερο ανθεκτικούς, ενώ οι πλούσιοι και ισχυροί μπορούν απλώς να κρυφτούν στις κάβες των κρασιών τους ή στους ουρανοξύστες που λειτουργούν με γεννήτρια .
Η μοίρα οργανώσεων όπως το Earth First !, το Earth Liberation Front (ELF) ή το Animal Liberation Front (ALF) – μαχητικές πρωτοποριακές ομάδες που άνθησαν στη δυτική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών και σε πολλές άλλες χώρες του παγκόσμιου βορρά μεταξύ τέλους του 1970 και αρχές 2000 – χρησιμεύει ως προειδοποιητικό παράδειγμα. Ενώ ήταν σε θέση να διατηρήσουν μια εντυπωσιακή (και ειρηνική) εκστρατεία με την πάροδο των ετών, με στόχους που περιλαμβάνουν υποδομές πετρελαίου και αντιπροσωπείες αυτοκινήτων, οι περισσότερες ενεργές ομάδες τελικά διαλύθηκαν ενόψει των αυξανόμενων επιπέδων κρατικής καταστολής. Πολλοί παράγοντες μπορεί να συνέβαλαν στην κατάρρευση τους, συμπεριλαμβανομένου της απουσίας σχέσης και υποστήριξη ενός ευρύτερου μαζικού κινήματος (αν και οι ακτιβιστές ecotage ήταν σε θέση να χτίσουν εξαιρετικά σφιχτοδεμένα δίκτυα φροντίδας και υποστήριξης) καθώς και η αποτυχία διεύρυνσης της σύνθεσης του ίδιου του κινήματος σε επίπεδο τάξης και φυλής – με τα ιδεολογικά τυφλά σημεία που προκύπτουν.
Δεν υπάρχει αμφιβολία, ωστόσο, ότι ήταν η σκληρότητα με την οποία ο κρατικός μηχανισμός ακολούθησε ακόμη και μετριοπαθείς ομάδες δικαιωμάτων των ζώων που νίκησε τελικά το κίνημα. Το 2004, εν μέσω αύξησης των δεξιών τρομοκρατικών επιθέσεων, δήλωσε αξιωματούχος του FBI«Οικοτρομοκρατία» η «υψηλότερη εγχώρια προτεραιότητα διερεύνησης της τρομοκρατίας». Η κυβέρνηση ψήφισε νέους νόμους όπως ο Animal Enterprise Terrorism Act για να ποινικοποιήσει περαιτέρω τις περιβαλλοντικές διαμαρτυρίες, κινητοποίησε υπηρεσίες ασφαλείας όπως η NSA για να παρακολουθήσουν ακτιβιστές και εξαπέλυσε μια καμπάνια στα ΜΜΕ – μια που παρομοιάστηκε με τον Κόκκινο Τρόμο του προηγούμενου αιώνα – με στόχο να στερήσει το κίνηση κάθε δημόσιας νομιμότητας. Μια τέτοια αδυσώπητη δίωξη δείχνει πόσο αδίστακτα είναι τα απολιθωμένα καπιταλιστικά κράτη για να προστατεύσουν ένα σύστημα που βασίζεται στη συνεχή εξαγωγή και εμπορευματοποίηση ανθρώπινων και μη ανθρώπινων φύσεων.
Αυτοί οι δομικοί περιορισμοί εγείρουν επίσης το ερώτημα του επαναστατικού υποκειμένου: ποιος θα είχε τόσο την ικανότητα όσο και τη βούληση να ξεπεράσει αποτελεσματικά το απολιθωμένο καπιταλιστικό κράτος και τα κατασταλτικά του όργανα; Ποιος θα στελεχώσει πιθανές «ομάδες SWAT για την κλιματική δικαιοσύνη;» Θα ήταν σχετικά προνομιούχοι φοιτητές που αποξενώθηκαν από την αδράνεια του παρόντος κινήματος ή, όπως προτείνει ο Robinson, οι επιζώντες μιας κλιματικής καταστροφής; Όπως συμβαίνει συχνά με τους αγώνες ενάντια στην εκμετάλλευση και την αδικία, τα μέσα που απαιτούνται για την οργάνωση μιας παρατεταμένης εκστρατείας μεγάλης κλίμακας ενάντια στα ορυκτά κεφάλαια και το υλικό συμφέρον για να γίνει αυτό κατανέμονται άνισα σε διάφορους τομείς της κοινωνίας.
Προς το παρόν, οι περισσότερες ομάδες δικαιοσύνης για το κλίμα εργάζονται με μια προσέγγιση πιο προσανατολισμένη στο κίνημα, εστιάζοντας στην οικοδόμηση λειτουργικών παγκόσμιων δομών φροντίδας, αλληλεγγύης και συλλογικής δράσης, αντί να προετοιμάζονται για αποφασιστικές απεργίες ενάντια στους εναπομείναντες κερδοφόρους από την κλιματική κρίση. Αυτή η στρατηγική έχει σίγουρα πλεονεκτήματα. Αξιοσημείωτα, οι πιο ζωτικές κινήσεις κατά του ορυκτού κεφαλαίου τα τελευταία χρόνια πραγματοποιήθηκαν έξω από τη μακρά βιομηχανοποιημένη αποικιακή μητρόπολη, έχοντας τη μορφή υλικών αγώνων για τη γη και το νερό, για επιβίωση και αξιοπρέπεια: Via Campesina , the Brazilian Landless Worker’s Movement (MST) , το κίνημα των Ινδών αγροτών, αντάρτες στη Μοζαμβίκη και τη Νιγηρία, ιθαγενή κινήματα στη Βολιβία, τον Ισημερινό και τη Βραζιλία και σοσιαλιστικούς, φεμινιστικούς, αντιρατσιστικούς και ιθαγενικούς αγώνες σε όλο τον κόσμο.
Πέρα από το ραντάρ των στρατηγικών συζητήσεων στον Παγκόσμιο Βορρά, αυτά τα κινήματα έχουν ήδη επιδείξει μια μαχητικότητα που είναι απαράμιλλη σε άλλες γωνιές του κινήματος για την κλιματική δικαιοσύνη, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων πράξεων σαμποτάζ, αποκλεισμών, ταραχών και κινητοποιήσεων μεγάλης κλίμακας. Σε αντίθεση με τους κλιματικούς Μπλανκιστές, που μπαίνουν στην παγκόσμια σκηνή από τη σκιά του απορρήτου, ωστόσο, η μαχητικότητα τους εμφανίστηκε οργανικά, ενσωματωμένη στις υπάρχουσες δομές αντίστασης και αλληλεγγύης.
Το παγκόσμιο κίνημα για την κλιματική δικαιοσύνη θα μπορούσε να διαδραματίσει βασικό ρόλο στην ένωση και ενίσχυση τέτοιων λαϊκών αγώνων σε παγκόσμια σκηνή. Ένα παράδειγμα για το πώς αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει προέρχεται από τις συνεχιζόμενες αυτόχθονες αγώνες αντι-αγωγών, όπως στο έδαφος των Αυτοχθόνων εθνών Wet’suwet’en ή κατά μήκος η σχεδιαζόμενης γραμμή 3 , που ώθησαν άλλους ακτιβιστές να στραφούν σε άμεση δράση σε αλληλεγγύης, συμπεριλαμβανομένου του σαμποτάζ σιδηροδρομικών γραμμών Πραγματοποιούμενες από μια αποφασιστική και μαχητική συμμαχία εργαζομένων, αγροτών και φοιτητών τόσο στον Παγκόσμιο Βορρά όσο και στο Νότο, οι κλιματικές απεργίες μεγάλης κλίμακας και άλλες μορφές συλλογικής δράσης θα μπορούσαν να συμβάλουν πολύ στην αμφισβήτηση των υπερβολικών ορυκτών κεφαλαίων την επόμενη δεκαετία και να εξυπηρετήσουν ως πλεονέκτημα για τη δημιουργία δομών επιβίωσης και αμοιβαίας βοήθειας που χρειάζονται τόσο επειγόντως.
Κατά πάσα πιθανότητα, ωστόσο, ακόμη και η παρουσία ενός ταχέως αναπτυσσόμενου και ριζοσπαστικοποιημένου κινήματος δικαιοσύνης για το κλίμα δύσκολα θα αποτρέψει μια επικίνδυνη κλιμάκωση μιας κλιματικής κρίσης που πλήττει ήδη σοβαρά τον κόσμο της πλειοψηφίας. Αυτό θα σημαίνει ότι η κλιματική Μπλανκιστική αφήγηση – η ελπίδα για κάποιον εκεί έξω να μας σώσει επιτέλους από αυτό το χάος – είναι απίθανο να χάσει την παράξενη ελκυστικότητά της σύντομα. Άλλωστε, μπορεί να είμαστε η πρώτη γενιά που βλέπουμε το παγκόσμιο κλιματικό μας σύστημα να ξεφεύγει από τον έλεγχο. Αλλά μπορεί επίσης να είμαστε η τελευταία γενιά με την ευκαιρία να θέσουμε τους υπεύθυνους υπόλογους για τα εγκλήματά τους.
Ο χρόνος θα δείξει αν ομάδες όπως ο Στρατός Άμυνας της Γης θα αποσπαστούν μια μέρα από την προσεκτική φαντασία ορισμένων συγγραφέων και θα αρχίσουν να υπάρχουν στον πραγματικό κόσμο. Αν τελικά το κάνουν, σίγουρα δεν θα τους λείπουν στόχοι για να χτυπήσουν.
Το άρθρο είναι του Elias König και δημοσιεύτηκε στο https://roarmag.org/essays/climate-blanquism/
Ο Elias König είναι μεταπτυχιακός φοιτητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου και γράφει για τη φιλοσοφία, την αποικιοκρατία και την κλιματική κρίση.
